Makedonya-Makedonia

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti (Makedonca: Република Македонија, Arnavutça: Republika e Maqedonisë)

Kronolojik
Makedonya Ulusal Bağımsızlık Savaşı (1941-1944)
Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti (1944-1991)
1963 Üsküp depremi (1963)
Makedonya Cumhuriyeti (1991'den beri)
2001 Makedonya çatışması (2001)

[ertansaban]

MAKEDONYA

1. TEMEL EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER

Resmi Adı: Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya

Resmi Dil: Makedonca

Nüfus: 2 046 209

Yüzölçümü: 25 333 km2

Başkenti: Üsküp

Başlıca Şehirler:
Kumanova, Biatola, Prilep, Tetovo, Veles

Komşu Ülkeler:
Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, Yugoslavya

Etnik Yapısı:
Makedon, Arnavut, Türk, Sırp, Çingene, diğer

İklim: Kara İklimi

[ertansaban]

[ertansaban]

<tr>

1 DENAR
Composition
PRİNÇ
Mintage	Date	Fine	Very Fine	XF	Unc.	BU
21.040.000	1993		0.20 $	0.35 $	1.50 $	2.50 $

[ertansaban]

ARMA....

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti (Makedonca: Република Македонија, kısaca Makedonya. Güneydoğu Avrupa'daki Balkan Yarımadası'nda ülke. Kuzeyde Sırbistan, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında tanınan ülke, Yunanistan'ın baskıları sonucu Birleşmiş Milletler tarafından Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) adıyla tanınmaktadır.
Ülkenin başkenti Üsküp 500,000 nüfusuyla aynı zamanda ülkenin en büyük şehridir. Ülkede Üsküp hariç büyük şehirler Manastır, Kumanova, Pirlepe, Kalkandelen, Ohri, Veles, İştip, Koçani, Gostivar ve Ustrumca'dır. Ülkede 50 kadar doğal ve yapay göl ve yüksekliği 2,000 metreden fazla 16 dağ bulunmaktadır.
Ülke Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Frankofon, Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na üye olmakla birlikte Aralık 2005'den beri Avrupa Birliği ile müzakerede, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne de adaydır
(Gri renkli yerlere tıkladığınızda o yazı ile ilgili bilgi alabilirsiniz...)

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti tarihi


Artık gittikçe artan sayıda ülke Birleşmiş Milletler'in kullandığı Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti cumhuriyet bağımsızlığını temsil ediyor Bunlar; beş kalıcı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesinden dördü olan: Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Birleşik Krallık ve Çin Halk Cumhuriyeti ile şimdiki komşulardan Bulgaristan ve Sırbistan'ı da içermektedir.
Makedonya Cumhuriyeti'nin hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti hükümetinin Makedonya Halk Cumhuriyeti'ni ilan ederek Yugoslavya içinde bir bölgeyi ayrı bir devlet olarak tanıması sonucu büyük ölçüde belirlenmiştir.
Bugün Makedonya Cumhuriyeti olarak belirlenen topraklar önceleri çok sayıda devlet ve eski imparatorlukların bulunduğu bir alandı. Topraklar üzerindeki ilk resmi devlet Payonya Thraco-Illyrian krallığıydı. Toprakların bir kısmı eski Makedon (bugünkü Yunanistan Makedonyası), Roma Cumhuriyeti, Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu, Sırp İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun silsilevi bir geçiş yoludur

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti coğrafyası


Makedonya Cumhuriyeti'nin tek büyük ırmağı tam ortasından geçen Vardar Nehri'dir. Ülkede yüksekliği 2,000 m'yi geçen 16 dağ bulunmakla birlikte, en büyük göller Arnavutluk, Yunanistan ve Makedonya Cumhuriyeti'nin kesiştiği noktada bulunan Ohri, Prespa ve Doyuran Gölü'dür.

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti'ndeki en önemli dağlar şunlardır:

Korab Dağı	720.000
Şar Dağı	2,747 m
Baba Dağı	2,601 m
Jakupica	2,540 m
Nice Dağı	2,521 m
Deşat Dağı	2,373 m

• Bakınız: Makedonya Cumhuriyeti'nin dağları
  

[ertansaban]

Makedonya Cumhuriyeti bölgeleri


Makedonya Cumhuriyeti'nde 84 bölge vardır (Makedonca: opštini; veya opština).


Makedonya Cumhuriyeti'nin İstatistiksel Bölge'leri şunlardır:

• Üsküp
  
• Pelagonia
  
• Polog
  
• Doğu
  
• Güneydoğu
  
• Kuzeydoğu
  
• Güneybatı
  
• Vardar
  

[ertansaban]

Nüfus
2005 yılı FAO verilerine göre, Makedonya Cumhuriyeti demografisi



Some statistics are from the 2002 census data, while the rest are estimates from the CIA World Factbook publication.

• Toplam: 2,022,547 (2002 sayımı); 2,038,514 (2006 tahmini. [1])
  

Yaş Dağılımı

• 0-14 yaş: 21.5% (erkek 231,078; kadın 213,906)
  
• 15-64 yaş: 67.8% (erkek 707,298; kadın 696,830)
  
• 65 yaş ve üstü: 10.7% (erkek 97,437; kadın 124,661) (2004 tahmini)
  

Nüfus artış oranları

• 0.39% (2004 tahmini)
  
• Doğum oranları: 13.14 doğum/1,000 insan (2004 tahmini)
  
• Ölüm oranları: 7.83 ölüm/1,000 insan (2004 tahmini)
  

Göç oranları

• -1.45 göç/1,000 nüfus (2004 tahmini)
  

Cinsiyet oranları

• doğum: 1.08 erkek/kadın
  
• 15 altı: 1.08 erkek/kadın
  
• 15-64 yaş: 1.02 erkek/kadın
  
• 65 yaş ve üstür: 0.78 erkek/kadın
  
• toplam nüfus: 1 erkek/kadın (2004 tahmini)
  

Bebek ölüm oranları

• toplam: 11.74 ölüm/1,000 canlı doğum
  
• kadın: 10.73 ölüm/1,000 canlı doğum (2004 tahmini)
  
• erkek: 12.67 ölüm/1,000 canlı doğum
  

Yaşam süresi oranları

• toplam nüfus: 74.73 yaş
  
• kadın: 72.45 yaş
  
• erkek: 77.2 yaş (2004 tahmini)
  

Toplam doğurganlık oranı

• 1.74 çocuk/kadın (2004 tahmini)
  

1981 yılı etnik yapısı



2002 yılı etnik yapısı



2002 yılında Makedonya Cumhuriyeti'ndeki Arnavutlar



Etnik gruplar (2002 sayımı) Toplam 2,022,547

• Makedon: 1,297,981 or 64.17%. (Makedonya Müslümanları dahil)
  
• Arnavut: 509,083 - 25.17%
  
• Türk: 77,959 - 3.85%
  
• Roman: 53,879 - 2.66%
  
• Sırp: 35,939 or 1.78%
  
• Boşnak 17,018 - 0.84%
  
• Müslüman: 2,553 - 0.13%
  
• Aromanians: 9695 - 0.479%
  
• Egyptians: 3713 - 0,184%
  
• Karadağlı: 2686 - 0,133%
  
• Macar: 2003 - 0,1%
  
• Bulgar: 1417 - 0,073%
  
• Yunan: 422 - 0,021%
  
• Rus: 368 - 0,018%
  
• Sloven: 365 - 0,018%
  
• Leh: 162 - 0,008%
  
• Ukraynalı: 136 - 0,007%
  
• Hırvat: 129 - 0,006%
  
• Alman: 88 - 0,004%
  
• Çek: 60 - 0,005%
  
• Slovak: 60 - 0,005%
  
• Yahudi: 53 - 0,003%
  
• İtalyan: 46 - 0,002%
  
• Avusturyalı: 35 - 0,002%
  
• Rusyns: 24 - 0,001%
  
• Regionally affiliated: 829 - 0,041%
  
• Non-declared: 404 - 0,02%
  
• diğer: 5332 - 0,264%
  

Dinler

• Doğu Ortodoksluğu (Makedon Orthodoksluğu ): 70%
  
• Müslüman: 29%
  
• diğer: 1%
  

Diller

• Makedonca: 68%
  
• Arnavutça: 25%
  
• Türkçe: 3%
  
• Sırp-Hırvatça: 2%
  
• diğer: 2%
  

[ertansaban]

Makedonca (Makedonca: Македонски / Makedonski), Güney Slav dillerinin doğu grubundan bir dildir. Makedonya Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Makedonca Bulgarcaya çok yakındır ve bu iki dil arasında karşılıklı anlaşabilirlik mümkündür.

Makedon alfabesindeki harflerin okunuşları UFA ile gösterilmiştir.

А /a/

Б /b/

В /v/

Г /ɡ/

Д /d/

Ѓ /gʲ/

Е /ɛ/

Ж /ʒ/

З /z/

Ѕ /ʣ/

И /i/

Ј /j/

К /k/

Л /l/

Љ /ʎ/

М /m/

Н /n/

Њ /ɲ/

О /ɔ/

П /p/

Р /r/

С /s/

Т /t/

Ќ /kʲ/

У /u/

Ф /f/

Х /h/

Ц /ʦ/

Ч /ʧ/

Џ /ʤ/

Ш /ʃ/

(Bazı harfler gözükmüyor bu siteden bakabilirsiniz...http://tr.wikipedia.org/wiki/Makedonca)

[ertansaban]

Dilbilgisi

Şahıs Zamirleri


Şahıs Zamirleri

Teklik еднина		Çokluk множина
јас	ben	ние	biz
ти	sen	вие	siz
тој таа тоа	o	тие	onlar

• 2. çokluk şahıs zamiri вие /vie/ kibar hitap şekli olarak kullanılır.
  
• тој /toy/: Erkek таа /taa/: Kadın тоа /toa/: Cinssiz
  

Makedonca'da "imek" fiili СУМ /sum/:

• Geniş zamanda: сум, си, е, сме, сте, се
  

јас сум македонец	Ben Makedon'um.
ти си македонец	Sen Makedon'sun.
тој е македонец	O Makedon'dur. [eril]
таа е македонка	O Makedon'dur. [dişil]
ние сме Македонци	Biz Makedon'uz.
вие сте Македонци	Siz Makedon'sunuz.
тие се Македонци	Onlar Makedon'dur.

[ışıkseli]

işte makedonya ' dan bazı kareler

[ışıkseli]

te bi tane daaa

[ışıkseli]

te te üçinciiii

[ertansaban]

Kiril alfabesi

А - A, Б - Be, В - Ve, Г - Ge, Ґ - Ge upturn, Д - De, Ђ - Dje, Ѓ - Gje, Е - Ye, Ё - Yo, Э - E

Ж - Zhe, З - Ze, Ѕ - Dze, И - I, Ї - Yi, Й - Short I, Ј - Je, К - Ka, Л - El, Љ - Lje, М - Em

Н - En, Њ - Nje, О - O, П - Pe, Р - Er, С - Es, Т - Te, Ћ - Tshe, Ќ - Kje, У - U, Ў - U short

Ф - Ef, Х - Kha, Ц - Tse, Ч - Che, Џ - Dzhe, Ш - Sha(şa), Щ - Shcha(şasha), Ю - Yu, Я - Ya

** Kiril Alfabesinin Latin Harfleri karşılığı İngilizce tercüme edilmiş. Örn: S yerine Es yazılmış..

Kaynak : www.wikipedia.org

ЭPTAH CAБAH --> ERTAN SABAN

[ertansaban]

Genel İfadeler
Türkçe ------------------------Makedonca -------------------Transkripsiyon(okunuş)

Makedon	македонски	makedonski
Merhaba	здраво	zdravo
Nasılsın?	како си?	kako si?
İyi günler	добар ден	dobar den
Hoşgeldiniz	добре дојдовте	dobre doşli
Günaydın	добро утро	dobro utro
Hoşçakal	пријатно	prijatno
Lütfen	молам	mola
Teşekkür ederim	благодарам	blagodaram
Affedersiniz	извинете	izvinete
Ne kadar?	колку?	kolku?
Evet	да	da
Hayır	не	ne
Anlamıyorum	не разбирам	ne razbiram
Tuvalet nerede?	каде е тоалетот?	kade e toaletot?
İngilizce konuşur musun?	Зборувате ли англиски?	Zboruvate li angliski?

• Denes: Bugün
  
• Utre: Yarın
  
• Nedela: Hafta
  
• Mesetsi: Ay
  
• Godina: Yıl
  
• Svet: Dünya
  

[ertansaban]

Nüfus
Makedonya Cumhuryeti nüfusu 2,055,915 kişidir, 2002 sayımlarına göre halkın %58i büyük şehirlerde toplanmıştır.

Makedonya Cumhuriyeti'nin büyük şehirleri
Şehir	Nüfus	Arma	İdari Bölge	Nüfus
Üsküp</A>	500,000		Büyük Üsküp	506,926
Manastır	80,000		Manastır ili	95,385
Kumanova	71,000		Kumanova ili	105,484
Pirlepe	68,000		Pirlepe ili	76,768
Kalkandelen	60,000		Kalkandelen ili	86,580
Gostivar	46,000		Gostivar ili	81,042
İştip	42,000		İştip ili	47,796
Ohri	51,000		Ohri ili	55,749
Köprülü	48,000		Köprülü ili	55,108
Ustrumca	40,000		Ustrumca ili	54,676
Koçani	27,000		Koçani ili	38,092
Radoviş	16,223		Radoviş ili	28,244

[ışıkseli]

te te dürt olii
Canım resmin gözükmüyor silmek zorundayım...

[ertansaban]

2002 Makedonya Cumhuriyeti etnik gruplar haritası

Etnik gruplar

Makedonya Cumhuriyeti çok etnik yapılı bir devlettir. 2002 sayımlarına göre, en büyük nüfus 1,297,981 kişiyle Etnik Makedonyalı Slav 64.18%, ikinci 535,000 kişiyle Arnavutlar'dir 29.2% . Diğer küçük etnik gruplar Romanlar (53,879 - 2.66%), Sırplar (35,939 - 1.78%), Boşnaklar (17,018 - 0.84%), Ulahlar (9,695 - 0.48%) ve diğerleridir (20,993 - 1.04%

[ertansaban]

2002 sayımlarına göre ülkenin etnik yapısı:

	Sayı	%
TOPLAM	2,022,547	100
Etnik Makedonyalı Slav	1,297,981	64.18
Arnavut	509,083	25.17
Türk	77,959	3.85
Roman	53,879	2.66
Sırp	35,939	1.78
Ulah	9,695	0.48
diğer	38,011	1.88

[ertansaban]

Din
Makedonya Cumhuriyeti'nde en yaygın din 64.7% ile Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Ortodoksluk, 33.3% ile en yaygın ikinci din İslam'dır. Makedonya Cumhuriyeti oran açısından Türkiye, Bulgaristan,Arnavutluk ve Bosna-Hersek'den sonra Avrupa'daki en büyük Müslüman nüfusu barındırır. Ülkede Müslüman'lar genelde Arnavutlar, Türkler ve Boşnaklar olmasına karşın bir kısmı Arnavutluk'da yaşayan 40,000-200,000^[6] kişi kadar küçük bir Müslüman Makedon'da vardır. Ülkede 1200 kilise, 400 cami bulunur. Üsküp'de Ortodoks ve İslam dinine mensup insanlar için değişik okullar vardır.

[ertansaban]

Ohri'deki Saint Clement ve Pantheleimon kilisesi

[ertansaban]

Makedonya sorunu
Ülke 1991 yılında Yugoslavya'dan Makedonya ismi ile bağımsızlığını ilan etti. Birleşmiş Milletler ülkeyi 1993 yılında Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) (Makedonca: Поранешна Југословенска Република Македонија (ПЈРМ)) ismi ile tanıdığını duyurdu. Diğer uluslararası örgütler olan Avrupa Birliği, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Uluslararası Para Fonu, Avrupa Yayın Birliği ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi gibi örgütler ülkeyi Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) adıyla tanıdı.
-------------
1992 - 1995 arası Makedonya bayrağı---1995'den sonra Makedonya Cumhuriyeti Bayrağı